maandag 17 november 2008

Herman De Croo

Parlementslid Herman De Croo (Open VLD) heeft vandaag een pamflet voorgesteld waarin hij bepleit dat de splitsing van België onhaalbaar is.

Laat mij beginnen met te stellen dat ik enorm blij ben dat iemand als De Croo het debat aangaat. Die man kun je nu toch echt niet verdenken van enige Vlaamse reflex. Ik ga daarom zeer graag het debat aan, en zal hier al reageren op enkele opmerkingen die gemaakt werden tijdens de boekvoorstelling. Een volledige commentaar volgt uiteraard als ik het volledige boekje heb gelezen.

1) Hoe gaat men de openbare schuld verdelen?
Rudy Aernoudt kwam eerder al aandrijven met dit redelijk rare argument. De verdeling van de staatsschuld zal onderhandeld moeten worden. Als je op voorhand een antwoord wil op de uitkomst van deze onderhandelingen heeft het uiteraard niet veel zin dat je überhaupt nog aan de onderhandelingen begint…
Het uitgangspunt kan zijn dat ieder gewest (niet de gemeenschap, wegens internationaal een te ambigu concept), evenredig met zijn economische positie, een deel van de schuld op zich neemt. Concreet kan het BBP/capita gebruikt worden, al is ook dat voor discussie vatbaar.
Dit neemt niet weg dat de verdeling van de schuld integraal deel zal uitmaken van een breder onderhandelingspakket. De verdeelsleutel die men uiteindelijk zal overeenkomen kan zo gekoppeld worden aan andere zaken.
Misschien is het een optie Brussel ‘af te kopen’. Vlaanderen neemt dan een groter deel van de schuld op zich dan de evenredige verdeling, maar ‘krijgt’ in ruil de bevoegdheid over Brussel, eventueel als ‘voogdijgewest’. Zo behoudt Brussel een verregaande onafhankelijkheid maar heeft het internationaal wel de positie als onderdeel van Vlaanderen. Want laat ons eerlijk zijn: Brussel is een gewest op zich met zeer specifieke eigenschappen, Brussel is echt niet zo Vlaams als sommigen ons willen doen geloven. Een volledig onafhankelijk Brussel is dan weer een stap te ver, dat lijkt mij te riskant.
Een andere mogelijkheid is dat Vlaanderen in ruil voor een grotere bijdrage, een groter deel van het ‘nationaal patrimonium’ krijgt. Ik denk dan concreet aan zaken als de Koninklijke bibliotheek en dergelijke.

2) Wordt zo’n Europees land erkend?
Ja, maar dat is niet het juiste argument tegen een splitsing.
Als ik België zou willen verdedigen, dan lijkt het argument ‘zal Europa een splitsing accepteren?’ mij veel beter. Want ook daar moet de Vlaamse beweging eerlijk zijn en open kaart spelen. Europa zal een splitsing tegenwerken en zal zeer sterk proberen te verhinderen dat het voor een voldongen feit wordt gesteld. De EU wil echt niet dat een land in het centrum van Europa splitst en zal zeer grote druk uitoefenen voor én achter de schermen.
Dat is volgens mij het belangrijkste argument tegen een splitsing. Jammer genoeg gaat de discussie niet zo ver, men houdt zich liever bezig met oppervlakkige argumenten. De meest belangrijke discussie over een mogelijke splitsing – met name het internationale aspect – komt niet aan bod.
Dus bij deze een tip voor alle belgicisten: als je de gemiddelde Vlaams-nationalist verbaal in de hoek wil zetten moet je gewoon stellen dat een onafhankelijk Vlaanderen in Europa wel zou erkend worden, maar dat de EU het nooit zover zal laten komen.
Die druk van de EU is niet onoverkomelijk, maar het is wel iets waar de Vlaamse Beweging zich dringend over moet bezinnen. Hoe zullen we omgaan met die druk? Stel dat het ooit zover komt dat Vlaanderen zich volledig vrij kan ontplooien binnen België (dus de facto een Belgische structuur die er enkel pro forma is, maar geen belangrijke eigen bevoegdheden heeft), is het dan nog nodig tegen de EU in te gaan? Misschien kunnen we dan gewoon een onderhandeling over een splitsing op de rails zetten. Als de druk van de EU beperkt blijft en de splitsing komt er, is dat des te beter. Maar als de druk van de EU te groot blijkt kunnen we serieuze toegevingen afdwingen van Europa (onder het motto 'oké we zullen niet splitsen, maar dan willen we wel...')en dan verder doen met een lege Belgische doos als ‘symbool’.
Zoveel mogelijkheden, zolang Vlaanderen maar echte autonomie heeft. Dat is waar het echt over zou moeten gaan, over symbolen discussieren heeft ons al te vaak van de kern van de zaak doen afwijken

3) Blijf je een onafhankelijk land Vlaanderen zonder de kolossale meerwaarde van de hoofdstad?
Oké, laten we even veronderstellen dat na de langzame ontmanteling van de Belgische lijk het resultaat is dat Brussel geen onderdeel uitmaakt van het Vlaamse bestuur. Over hoe ongelofelijk onwaarschijnlijk dat is en wat er dan wél met Brussel zou gebeuren praten we nu even niet.
U bent mee? Wel, neem er dan even een landkaart bij en stel u voor dat Brussel geen bestuurskundige band heeft met Vlaanderen.
Wat stellen we vast? Inderdaad, onze huidige hoofdstad is geografisch ingesloten door ons kleine landje. Niemand zal na de splitsing van België op het lumineuze idee komen Brussel op wieltjes te zetten en het over de grens te rollen (oké, op Olivier Maingain na). Het derde gewest zal geografisch altijd deel blijven uitmaken van Vlaanderen. Dat heeft heel wat gevolgen, waarvan ik de twee belangrijkste even aanstip:
a) Er zal altijd een band zijn tussen Brussel en omgeving (lees: Vlaanderen), simpelweg omdat de economische ruimte de grenzen van het kleine gewest ruim overstijgt.
b) Vlaanderen zal altijd kunnen ‘profiteren’ van de economische motor Brussel. We kunnen bijvoorbeeld een beleid uitwerken waarbij we de hoogtechnologische bedrijven uit Brussel door een fiscaal gunstig regime naar de Vlaamse rand rond Brussel lokken. Die ondernemingen kunnen blijven gebruik maken van de Europese hoofdstad als internationale uitvalbasis, maar wel met de hoofdzetel vlak over de grens. Of heeft De Croo nog nooit van het Schengen-akkoord en de vrije handelsruimte binnen de EU gehoord?
Dit is maar één heel concreet voorbeeld, de mogelijkheden zijn met voldoende creativiteit eindeloos.

Hebt u ongeveer door waar ik naartoe wil? Zelfs als Brussel niet integraal deel uitmaakt van Vlaanderen zal er op termijn per definitie een evolutie zijn naar een zeer sterk samenwerkingsverband tussen de Vlaamse en Brusselse overheid. U denkt toch niet dat Brussel het zou laten gebeuren dat de hoogtechnologische industrie over de grens trekt? De hoofdstad zal in zo’n geval smeken om meer samenwerking. Op korte termijn is een ‘verlies’ van Brussel mogelijk, maar op lange termijn tart een dergelijke structuur alle politieke wetten.
Ik zou de stelling van De Croo daarom willen omdraaien: blijf je een onafhankelijk Brussel zonder de kolossale meerwaarde van Vlaanderen?

Geen opmerkingen: