federale kieskring

Wel, ik heb het hier nog niet gehad over de federale kieskring, daar komt nu – tot spijt van wie het benijdt – verandering in. De voornaamste reden dat er niet eerder een artikel hierover werd gepubliceerd is simpelweg omdat het zo overduidelijk een slecht idee is dat ik ervan uitging dat men er toch niet verder op zou ingaan. Slaagt dat even tegen, ondertussen is de (open) VLD verslaafd aan het idee, met dank aan onze goede vriend Verhofstadt die ondertussen wel héél ver is weggedreven van zijn eerste drie burgermanifesten.
Maar dus: ondertussen heeft men het hier en daar over de federale kieskring, discussie kan geen kwaad maar gelieve het dan wel serieus te houden. Dat we zonder het vehikel niet in een democratie zouden leven is bijvoorbeeld onzin, dat een hele resem ‘professoren’ politieke wetenschappen dit durven beweren is te gek voor woorden. Ze misbruiken daarmee hun (grote) invloed op de publieke opinie en laten zich zo voor de ondemocratische Belgische kar spannen, te gek om los te lopen.
Om toch iets of wat tot een eerlijke discussie te komen is een korte schets van de situatie en een reeks argumenten tegen een dergelijke kieskring hier wel op zijn plaats.
Volgens de heren van de paviagroep (http://www.paviagroup.be/) is het ondemocratisch dat de Walen niet kunnen stemmen op Vlaamse partijen en omgekeerd. Daardoor zouden de Walen/Vlamingen immers niet in staat zijn de partijen langs de andere kant van de (taal)grens af te straffen of te belonen. Het codewoord is gevallen, alles in naam van de ‘democratie’. Ongetwijfeld proberen de proffen zo een draagvlak te zoeken voor hun plan, wie kan er immers tegen meer democratie zijn. Is het dan niet mooi meegenomen dat men onrechtstreeks de Vlaams-nationalisten - die, al zeg ik het zelf, nog enig gezond verstand bezitten – ervan te beschuldigen dat ze niet democratisch bezig zijn (ze verwerpen immers de federale kieskring). Laat vooral duidelijk zijn dat een federale kieskring niet bijdraagt tot de democratie, eerder integendeel. Of het nu gaat om 15 van de 150 Kamerzetels federaal te laten stemmen (voorstel pavia) of eerder 33 bijkomende Kamerzetels in een federale kieskring (voorstel in nota Verhofstadt), het gaat steeds om hetzelfde absurde basisidee.

1) In de logica dat enkel een federale kieskring voor een echte democratie kan zorgen zou op dit moment Irak het enige democratische land zijn. Los van het feit dat de Amerikanen dit graag zullen horen is dit uiteraard een belachelijk idee.

2) De (meeste) politieke wetenschappers zitten constant te zagen over ‘de kloof met de burger’. Ze hebben uiteraard gelijk als ze stellen dat er geen echte band meer is tussen de burger en de politieke ‘elite’, maar voor de federale kieskring schuiven ze die bezwaren blijkbaar gewillig opzij. Zo’n kieskring, die logischerwijs zeer ver weg staat van de burger, gaat de kloof nog vergroten, de burgers zullen nog meer dan dat al het geval was de voeling met de politiek kwijt geraken. Waar is Verhofstadt met zijn ‘burgerdemocratie’ als je hem nodig hebt?

3) Een federale kieskring speelt vooral in de kaart van de grote patijen met veel middelen. Langs de andere kant van de taalgrens campagne voeren, waar er geen uitgebouwde partijstructuur is met afdelingen en militanten, is immers een zeer kostelijke zaak. Natuurlijk blijft eerst de vraag of de partijen voor enkel zetels (pavia spreekt, zoals eerder gezegd, in totaal over 15 zetels) wel moeite zullen doen, ze kunnen met een campagne langs de andere kant van de taalgrens hoogstens 1 zetel winnen of verliezen. Als je hierover verder nadenkt, lijkt het niet onlogische dat de traditionele families (christ-democr., liberale, socialisten) beslissen om hun zusterpartij geen stokken in de wielen te steken. Concreet voorbeeld: CD&V spreekt met CDH af dat ze geen campagne zullen voeren in Wallonië op voorwaarde dat CDH ook geen campagne voert in Vlaanderen. Wat is democratisch aan zo’n ‘achterkamertjespolitiek’? Dit sluit naadloos aan bij het volgende argument.

4) Zoals hierboven gezegd zullen de structuren van de ‘politieke families’ versterkt worden. Om tot een compromis te komen is blijkbaar alles toegelaten. Zo komt men immers tot een soort structuur van nationale partijen, komt dat de Belgicistische krachten even goed uit. Het hoeft geen betoog dat dit compleet ingaat tegen de logica van een federale staat. In dit land wordt een onderscheidt gemaakt tussen gemeenschappen en gewesten, dit is historisch zo gegroeid en een maatregel als de federale kieskring gaat compleet tegen deze evolutie in. Een maatregel treffen die tegen de logica van het een land ingaat met als doel zo dat land te ‘redden’, zoiets komt alleen in België voor waar men weigert om is gewoon kritisch na te denken over de eigen staatsstructuur.

5) Aansluitend bij de herwaardering van de traditionele partijen is het duidelijk dat dit vooral ten koste gaat van de regionalistische/nationalistische partijen, deze partijen vertegenwoordigen immers - u raadt het nooit - in de eerste plaats de belangen van een bepaalde regio. Ik kan mij niet direct inbeelden dat partijen als spirit, N-VA of VB langs de andere kant van de taalgrens veel stemmen zullen halen. Ook dit komt de Belgische recuperatiekrachten goed uit, maar een bevordering van de democratie kan je het bezwaarlijk noemen.

6) Het gaat om 15 gekozenen door middel van een federale kieskring. Uiteraard bepalen de partijen wie er op die federale lijsten komt te staan en, nog belangrijker, wie niet. De kiezers kunnen dus helemaal niet de politici die actief zijn aan de andere kant van de talgrens beoordelen, ze kunnen enkel diegenen beoordelen waarvan de partijen willen dat ze beoordeeld worden. De ene politicus moet zich dus verantwoorden voor heel België, de andere enkel in zijn provinciale kieskring, waarbij de partijleiding in discussies over de lijsten ongetwijfeld het laatste woord heeft. Het spreekt voor zich dat dit de particratie in de hand werkt, alsof we in België nog niet genoeg particratie hebben. Men zou beter dat probleem aanpakken en de democratie – en dan vooral de macht van het parlement – herstellen, maar dat is natuurlijk complexer dan zomaar wat onnozele systemen te verzinnen voor een ‘herstel’ van het ondemocratische België.

7) De Vlaamse partijen worden terug afhankelijk van Waalse stemmen, en omgekeerd. Ook dit gaat in tegen de federale logica, en nog geen klein beetje. Men moet de omvorming van de unitaire staat naar een federale staat respecteren, als dit niet mogelijk is moet men zijn conclusies trekken. Voor alle duidelijkheid: die conclusie begint met een ‘V’ en eindigt op ‘laamse onafhankelijkheid’.

8) Het argument dat de Vlamingen dan ook duidelijk de Waalse partijen kunnen belonen/afstraffen is duidelijk niet verder uitgewerkt. Als je stemt op een Waalse partij straf je eigenlijk sowieso een Vlaamse partij af. Dit maakt het allemaal nog een stuk complexer, duidelijke conclusies trekken over welke partij nu is afgestraft en welke beloond is zal niet gemakkelijk worden. Wat als de Walen bijvoorbeeld de MR afstraffen terwijl de Vlamingen massaal op die partij stemmen voor de federale lijst? Dit zou erop neerkomen dat de MR dan een stijging van score heeft bij de federale kieskring, maar bij de provinciale kieskring toch verliest. Welk signaal moet dan gevolgd worden, wat is in zo’n geval de wens van de kiezer? Het is duidelijk dat dit alles nog een stuk complexer maakt, de verkiezingsuitslag wordt moeilijker te interpreteren. Ook hier moeten we er geen tekeningetje bij maken dat dit voor de democratie geen goede zaak is. Dit bewijst dat het gaat om een ondoordacht idee, het gaat hier niet – ik zeg het nog een keer – om meer democratie, het gaat om een revival van de Belgicisten.

9) Volgens deze ‘logica’ is een land enkel democratisch als alle partijen in het hele land opkomen. Bij dezen zijn regionalistische partijen ondemocratisch, onder andere in het Baskenland kunnen de regionale partijen maar beter hun bretellen vastpakken. Bovendien kan een Antwerpenaar toch ook niet stemmen op de lijsttrekker van de provincie West-Vlaanderen? Waarom dit dan wel democratisch zou zijn voor de pavia-proffen ontgaat mij toch wel.

10) De Waalse partijen kunnen perfect lijsten indienen in Vlaamse kieskringen, en omgekeerd. Dat ze dit niet doen bewijst dat er bij de burgers geen vraag naar is om te kunnen stemmen op de partijen van het andere gewest. Een systeem invoeren waar de burgers geen nood aan hebben, democratischer kan niet…

Conclusie: tien duidelijke argumenten tegen een federale kieskring. Moet er nog vis zijn?