Birma en diplomatie

Op de site van The Guardian wordt een goed beeld geschept van hoe erg de situatie in Birma is. Er gebeuren schrijnende toestanden, de dodentol stijgt richting 100 000 (!). Toch weigert de het militaire regime zowat elke buitenlandse steun. Het is dan ook logische dat in de Westerse wereld amper een solidariteitsactie op gang komt, niemand geeft graag geld als niet eens vaststaat of dat geld wel kan gebruikt worden.
Dat de Junta in Birma zo reageert hoeft niet te verbazen, een plotse zondvloed aan internationale organisaties zou het autoritaire regime kunnen ondermijnen. Ondanks zeer zware internationale druk (bijvoorbeeld de vlijmscherpe uithaal van Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de VN) plooit het regime amper. Internationale hulp geraakt niet ter plaatse, op enkele uitzonderingen na. Hoe te reageren op zo’n situatie is uiteraard zeer delicaat. De reactie van Duitsland en Frankrijk is dan ook kortzichtig, het heeft geen enkele zin een resolutie door de VN Veiligheidsraad te loodsen om zo toch te kunnen interveniëren in Birma. Zowel Rusland als China zullen dan hun veto gebruiken, zo’n precedent is immers zeer verregaand en bovendien heeft China veel te nauwe banden met Birma. Het is niet de moment om in het Westen met de spierballen te rollen, de mensen in Birma hebben hulp nodig, geen resoluties die toch nooit gestemd zullen worden.
Het kan misschien vervelend klinken voor mensen die de mensenrechten heftig verdedigen (en daar reken ik mijzelf zeker bij), maar commentaar geven op het militaire regime is nu geen prioriteit. Hulpverlening moet de kern van de boodschap zijn, de politieke situatie is voorlopig zoveel mogelijk bijzaak. Pas als men hulp het land inkrijgt door een zeer ruime dosis diplomatie van de VN, EU, … kan er een solidariteitsactie op gang komen. Een absolute noodzaak, er staan duizenden levens op het spel.
Als het land dan achteraf toekomt aan de heropbouw is er wel een mogelijkheid om politieke vernieuwing ter sprake te brengen. Een ramp als deze kan dan een ideale (sic) elan zijn voor de bewustwording van het Birmese volk. Kijken we bijvoorbeeld naar de ramp in Tsjernobyl (1986), een humanitaire catastrofe maar historici zijn het er nu wel over eens dat dit mee de val van de communistische dictatuur heeft versneld.
Eigenlijk is het wel vreemd dat in het Westen de Junta in Birma centraal staat, terwijl men voor de humanitaire ramp veel minder aandacht geeft. In Tibet heeft men een religieuze leider, die bovendien ook nog is door zijn vermeende afkomst wordt aangeduid. Van democratie is in Tibet geen sprake, maar toch focust men op de bevrijding van Tibet. En zo hoort het ook in een efficiënt scenario, eerst de bevrijding in Tibet, daarna pas de discussie over de politieke cultuur in Tibet zelf. Laten we voor Birma dezelfde strategie volgen.